Dec 25, 2011

Κλειώ: Монгол улсын хязгаарын дотор төмөр зам байгуулах я...

Κλειώ: Монгол улсын хязгаарын дотор төмөр зам байгуулах я...: Монгол газар худалдаа арилжаа бадарсан учир, Монгол улсын төмөр замуудыг ойр бүхий төмөр замууд лугаа холбож бататгахыг чухал болгоё дор ...

Κλειώ: ӨНДГӨН СҮРГИЙН НУТАГ

Κλειώ: ӨНДГӨН СҮРГИЙН НУТАГ: Монголын шарын шашны тэргүүн анхдугаар богд Жавзандамба хутагтын нөлөөгөөр Монгол, хятад хоёр ард түмнийг хооронд нь заагласан манжийн Энх-...

Κλειώ: Ерөнхий сайд Бодоо, Шадар сайд Чагдаржав хоёрыг ца...

Κλειώ: Ерөнхий сайд Бодоо, Шадар сайд Чагдаржав хоёрыг ца...: Дамбын Чагдаржав Догсомын Бодоо Цэргийн зөвлөлийн гишүүн сайд, цэргийн жанжин Дамдины Сүхбаатарын тушаалаар Ерөнхий сайд Ардын намы...

Κλειώ: Богд гэгээнийг эрдэнийн сууринд залахтай холбогдлу...

Κλειώ: Богд гэгээнийг эрдэнийн сууринд залахтай холбогдлу...: Ерөнхийлөн шийтгэх газраас. Аймаг шавийн түшмэдэд тушаагаад уламжлан мэдэгдүүлэх нь. Дээд сүмээс нааш залрахад олон лам ноёд олон хувраг...

Κλειώ: Монгол улсыг тусгаар улс болгох тухай Хүрээнд сууг...

Κλειώ: Монгол улсыг тусгаар улс болгох тухай Хүрээнд сууг...: Өргөн илгээв сонсгон явуулах учир байцааваас энэ хэр цаг төр урьд лугаа огт адилгүй их түгшүүртэй болсон аж. Манай Монгол урьд Манж хааны...

Dec 8, 2011

Солонгост магистр, докторт суралцах

Энэ удаа магистр, докторт суралцахад суралцах орчин хийгээд мэдэж байвал зүгээр зүйлийн тухай товч бичихийг зорьлоо.
Юуны өмнө суралцахыг хүссэн сургуульдаа материалаа бэлдэн өгөөд тэнцсэн гэсэн хариу гарсан тэр үеэс би тухайн сургуулийн оюутан болсон гэж бодож болно. Гэхдээ төлбөрөө төлсөн тохиолдолд л энэ нь баталгаажна.
Нийгмийн ухаан, байгалийн ухаан, инженерийн салбараасаа хамаараад суралцах орчин нөхцөл бага зэрэг өөр ч ерөнхийдөө бол ижил гэж хэлж болно. Магистр 24кр хичээл сонсох хугацаа 2 жил, доктор 36кр хичээл сонсох хугацаа 3 жил, үүнээс гадна зарим сургуульд магистр докторын хавсарсан сургалт бий. Хавсарснаар сурвал 4 жилд 60 кр сонсоно. Диплом, диссертацийн кредит энд ороогүй. Зөвхөн сонсох хичээлийн л кредитийн тоо. Нэг хичээл 3кредит байдаг.


Баклаврын мэргэжлээ өөрчилж сурч байгаа тохиолдолд зарим сургууль 선수과목 буюу нөхөж үзэх мэргэжлийн хичээлийн нэрс гэж гаргадаг. Өөрөөр хэлбэл сургуулийнхаа баклавраас эдгээр хичээлүүдийг сонсох хэрэгтэй. Нийт сонсох кредит ихэнхдээ 18кр байдаг. Энэ бол 24 дээрээ нэмж сонсох кр.


Нэг семестрт дунджаар 2-3 хичээл л сонсоход хангалттай. Учир нь баклавртай адилгүй ачаалал харьцангуй их. Хичээл ихэнхдээ семенар хэлбэрээр явагддаг учраас 1 хичээл дээр 1 семестрт 3-4 илтгэл тавих хэрэгтэй болдог. Заримдаа үүнээс олон, бага тавих тохиолдол ч бий. Мэдээж тухайн хичээлийг удирдан явуулж байгаа профессор хэр юм шахаж хийлгэдэг хүн бэ гэдгээс хамаарах зүйл. Миний хувьд нийгмийн ухааны чиглэлээр сурдаг учраас өөрийнхөө хүрээнд л мэддэгээ энд хуваалцаж байна. Өөр салбаруудад өөр байж ч болно, мөн сургуулийн онцлогоос хамаараад өөр өөр байх нь бий.
2 юмуу 3-р семестрээс удирдагч багш болон хамгаалах сэдвээ сонгодог. 3-р семестрээс хойш диплом хамгаалах эрхийн шалгалт(논문자격시험 товчлол нь 논자시) гэдгийг өгдөг. Шалгалт нь ихэнхдээ гадаад хэл(англи хэл зарим сургуульд гадаад оюутнуудаас солонгос хэлний шалгалт авдаг), мэргэжлийн 2-3 шалгалт өгдөг. Энэ шалгалтандаа тэнцсэн бол диплом хамгаалалтанд орох эрхтэй болдог. Шалгалтыг жилдээ 2 удаа авдаг. 3 болон 9 сард шинэ семестр эхлэхэд бүртгэл нь явагддаг. Зарим сургууль семестрийн эхэнд зарим нь төгсгөлд нь авдаг. Хэрвээ шалгалтандаа унавал дараагийн семестрийг хүлээх хэрэгтэй болно.


Шалгалтандаа тэнцсэн бол диплом болон диссертаци хамгаалах ажилдаа орно. Энэ бас л цаг хугацаатай. Хамгаалахын өмнө магистр 1, доктор 2 удаа нээлттэй хэлэлцүүлэгт ордог.
Магистрын хамгаалах зөвлөл 3, докторынх нь 5 гишүүнтэй байдаг. Нээлттэй хэлэлцүүлэгээ амжилттай давсан бол хамгаалалтанд орно. Хамгаалалт мөн л шалгалттай адил 1 жилд 2 удаа буюу 1 семестр 1 удаа явагдана. Урьдчилан зарладаг учир тэр үед нь бүртгүүлээд хамгаалах хураамжийн мөнгөө тушаахад л болно.
Магистрын хамгаалалт 1, докторынх нь 3 удаа ордог. Магистрын хамгаалах нийт хугацаа 1 семестр буюу хагас жил орчим, доктор харин 2 хэлэлцүүлэгтэй учир 1 жил орчим зарцуулагддаг.


Энд диплом болон диссертаци бичих хугацаа ер ороогүйг анхаараарай. Энэ бол тухайн суралцагчаас л хамаарах зүйл. Хамгаалалт амжилттай болсон бол дипломоо эцсийн засварт оруулан сургуулиас гаргаж өгсөн стандартын дагуу дипломын хэвлэлийн эхийг бэлтгэн 30 орчим хувь хэвлэнэ. Үүнээс их хэвлэж болно. 10 гаруй хувийг нь сургуульд, үүнээс гадна удирдсан багш, хамгаалах зөвлөлийн профессорууд, тэнхимийн мэргэжлийн багш нар, мөн хамт суралцаж байсан хүмүүстээ тарааж өгөх хэрэгтэй. Ингээд дуусан бол төгсөлтийн баяраа хүлээх л үлдэнэ дээ. Төгсөлт намар 8 сар, хавар 2 сарын сүүлээр болдог.

Dec 5, 2011

Сонбэ

3 жилийн өмнө таньдаг оюутны гуйлтаар солонгос, солонгос хүн гэдэг сэдвээр эссэ бичиж өгч байлаа. Саяхан эргээд харсан чинь шүүмжлэлтэй байр сууринаас харсан үгс нилээд цухалзаж харагдана. Энэ эссэг бага зэрэг өөрчлөн сийрүүлвэл

Солонгос хүмүүс хүнтэй анх уулзахдаа ямар байр суурин дээрээс уулзаж байгаагаас хамаараад хэрэглэх үгээ сонгон ярьдаг. Солонгос хэлэнд хүндэтгэлийн үг, үйл үгийн нөхцлийг хэрхэн хэрэглэж байгаагаас энэ хүн надтай ямар байр суурьнаас харьцаж байгаа нь шууд л ажиглагддаг. Тухайн хүнийхээ насыг мэдэж байж хүндэтгэлээр ярих эсэхээ шийддэг учраас анх уулзаад л чөлөөтэй нас асуудаг. Нэг насны зөрүүтэй байсан ч хүндэтгэлээр ярина. Өнөөгийн монгол хүмүүсийн сэтгэхүйгээр бол ямар сүртэй юм бэ гэж хэлмээр...Энэ нь харилцааны төвөгтэй мэт боловч эрэмбэтэй байдлыг бүрдүүлж чадсан болов уу. Нэг талаар күнзийн соёлтой ч нягт холбоотой биз. Солонгос хүмүүс гэр бүл, ажил, сургууль гэх мэт нийгмийн харилцааны бүх салбарт энэ эрэмбэт харилцаагаа нарийн баримталдаг. Жишээ нь гэр бүлд
хүүхэд гэр бүл дотроо нэг насны зөрүүтэй ах эгчийгээ ч ах эгч гэж заавал дуудах, мөн гэр доторх хамгийн ахмад настай хүн түрүүлж хоолонд гар хүрээгүй байхад хүрч болохгүй, орж гарахдаа, гарлаа, орж ирлээ гэж заавал мэндэлж байх гэх мэт. Мөн насан хүрэхээсээ өмнө ээжийгээ омма, аавыгаа абба гэж дуудаг бол насанд хүрээд биеэ даагаад эхэлвэл аавыг абожи, ээжийг омони гэж дуудаж эхэлнэ. Монголд отгон хүү гал голомтоо сахиж үлддэг бол солонгост эсрэгээрээ том хүү голомт залгах хүү байдаг.

Сургуульд миний дээд ангийн, дээд курсынх л бол бүгдийг сонбэ гэж дуудан хүндэтгэж харьцах хэрэгтэй.
Албан газарт ч адил. Намайг ажилд орохоос 1-2 сарын өмнө орсон хүн ч миний сонбэ байх болно. Солонгосууд тэнгэр мэт сонбэгаа гэж их хэлдэг. Уг утга нь тэнгэр мэт түшигтэй гэсэн утгатай боловч нийгмийн харилцаанд заримдаа тэнгэр мэт түшигтэй гэхээсээ илүүтэйгээр хажуу хавирганаас стресс өгөгч болж хувирсан мэт. Сонбэ өөрийнхөө эрх мэдлээр далайлгах дуртай. Ойр зуурын ажил гээд л олон зүйлд гар хөлийн үзүүрт зарна. Сонбэ үг хэлвэл сайн дуулгавартай дагаж байж миний ирээдүй гэрэлтэнэ, харин шөргөөцөлдвөл хэцүүднэ. Сонбэ архи өгвөл уух хэрэгтэй. Мөн настай хүн архи өгвөл уух хэрэгтэй гэдэг. Сүүлийн 3 жилийн дотор солонгос хүмүүс овоо чөлөөтэй харилцаатай болж болно.